tag:blogger.com,1999:blog-60273859599023325332024-02-18T22:11:10.748-08:00हवा पानीजिसकी जरूरत हम सबको हैVipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.comBlogger73125tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-68274347566472233372022-08-01T15:41:00.001-07:002022-08-01T15:41:14.783-07:00How to Crochet Wooden Bead Necklace<iframe width="480" height="270" src="https://youtube.com/embed/s2gvq4oMYg8" frameborder="0"></iframe>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-67321802685622055142019-05-29T18:57:00.001-07:002019-05-29T18:57:21.185-07:00OnePlus 7 Pro: The Best Selling, Ultra Premium Smartphone<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="https://www.youtube.com/embed/K0tJIVcHuVk" width="480"></iframe>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-59657196480091845932014-03-18T23:51:00.001-07:002014-03-18T23:51:38.392-07:00दैनिक ट्रिब्यून » News » संस्कृति का चरखा<a href="http://dainiktribuneonline.com/2014/01/%e0%a4%b8%e0%a4%82%e0%a4%b8%e0%a5%8d%e0%a4%95%e0%a5%83%e0%a4%a4%e0%a4%bf-%e0%a4%95%e0%a4%be-%e0%a4%9a%e0%a4%b0%e0%a4%96%e0%a4%be/#.Uyk-aAMZKcM.blogger">दैनिक ट्रिब्यून » News » संस्कृति का चरखा</a><br />
<br />
© 2008-13 सर्वाधिकार सुरक्षित!Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-33983665085406141582012-10-29T21:43:00.003-07:002012-10-29T21:43:51.124-07:00लोलीवुड़<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पाकिस्तान की फिल्मी उद्योग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">हम 'लोलीवुड़</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> के नाम से
जानते हैं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ठीक मुंबइया फिल्मी उद्योग की तरह</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> 1959 से 1969 में राष्ट्रपति
अयूब के कार्यकाल के दौरान लोलीवुड़ का स्वर्णिम काल रहा और फिर 1988 से 2002 तक लोलीवुड़ का सितारा डूबता सा लगा। </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">लेकिन </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हमेशा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> से पाकिस्तान
के </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टेली</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">विज़न </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सीरीयल्स </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">काफी </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सराहे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">जाते रहे हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> कुछ समय समय पहले </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">एक शानदार </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पाकिस्तानी फिल्म </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खुदा के लिए</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> देख</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ने को मिली </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और
अभी हाल ही में एक फिल्म </span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आईना</span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> देखी जो </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">वहाँ की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुपर हिट फिल्म मानी जाती है। </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">आज तक सफलता के इस मुकाम तक कोई दूसरी पाकिस्तानी फिल्म नहीं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पहुँच </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">पायी है।
गीत-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संगीत </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">सभी बेहतरीन।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWHcbBbPzA9Ta7g_W7bS39gz6_o8H7rqWkwib1YecIgL6lQw1rgwKp5by0QzUavvh55yv0Kw7D2_4oPPIwgwf6Y206i6kVXpM4wQOEZcHOFW-_lq-_xZ8ZQ4_l51rAFZIsmke5wK00kv0/s1600/220px-Aayena.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWHcbBbPzA9Ta7g_W7bS39gz6_o8H7rqWkwib1YecIgL6lQw1rgwKp5by0QzUavvh55yv0Kw7D2_4oPPIwgwf6Y206i6kVXpM4wQOEZcHOFW-_lq-_xZ8ZQ4_l51rAFZIsmke5wK00kv0/s1600/220px-Aayena.jpg" height="320" width="213" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">1977 में नज़र-उल-इस्लाम द्वारा निर्देशित
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">फिल्म का पहला </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">सीन </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हूब</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">हू 1975 में
बॉलीवूड की फिल्म </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">आँधी</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जैसा
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">था बहरहाल पूरे तीन घंटे
फिल्म ने </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बांधे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">रखा ठीक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मुम्बई</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">या मसाला फिल्मों की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तरह। फिल्म </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">देखते हुये लगा कि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">देशों
की आपसी राजनीतिक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">उठा-पटक से
अलग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उनके </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">बीच की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सांस्कृतिक समानता कहीं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">न कहीं आ कर मिल </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ही</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Mangal; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> जाती है।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-37352208809646812362012-08-15T06:45:00.003-07:002012-08-15T06:45:32.961-07:00The Hindustan Times, 15 August 1947 <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18.75pt; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt;">आज़ादी की खबर देता "हिन्दुस्तान टाईम्स "तारीख १५ अगस्त १९४७ </span><span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 18.75pt;">जिसने भी इस भोर होते ही इस संस्करण को पढ़ा होगा और जो अनुभूति की होगी</span><span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 18.75pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 18.75pt;">उसे </span><span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 18.75pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 18.75pt;">आज हम बखूबी महसूस कर सकते हैं </span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiANpTBVq62YGM46APzRvFKIXMEim3X1848ZY33L2d7Io9Lm5phOQXxFpUQueE7EW0QJl6BkVIJqjIg9a9yCUyDR8oANnz_eu5qkB52H6zNaHhzBfz3VLhlquwzv_YBoR9Rp10mbaU75DA/s1600/The+Hindustan+Times+dated+August+15,+1947.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiANpTBVq62YGM46APzRvFKIXMEim3X1848ZY33L2d7Io9Lm5phOQXxFpUQueE7EW0QJl6BkVIJqjIg9a9yCUyDR8oANnz_eu5qkB52H6zNaHhzBfz3VLhlquwzv_YBoR9Rp10mbaU75DA/s320/The+Hindustan+Times+dated+August+15,+1947.JPG" width="237" /></a></div>
<br /></div>
Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-1542454802777265872012-07-05T21:38:00.001-07:002012-07-05T21:38:17.056-07:00The Big Cog: ACT Government 2011-12 Budget<a href="http://www.thebigcog.net/2011/05/act-government-2011-12-budget.html?spref=bl">The Big Cog: ACT Government 2011-12 Budget</a>: There is only so much that cycle advocacy can achieve. I was pleased, not elated, to see some commitments in this years ACT Government Bud...Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-27436537452083174452012-07-05T19:48:00.001-07:002012-07-05T19:48:20.508-07:00The Treasures Of My Heart: Knitted facial scrubber<a href="http://noelwright.blogspot.com/2011/12/how-to-knit-facial-scrubber.html?spref=bl">The Treasures Of My Heart: Knitted facial scrubber</a>: I was thinking of face scrubbies the other day and realized I posted a pattern for a crochet one but not a knitted one. So, I grabbed some...Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-700648722048021702012-07-02T06:49:00.001-07:002012-07-02T06:49:18.161-07:00Raji's Ramblings: GOLDEN SHAWLS AND A TEMPLE<a href="http://rajirules.blogspot.com/2008/12/goldern-shawls-and-temple-concert.html?spref=bl">Raji's Ramblings: GOLDEN SHAWLS AND A TEMPLE</a>: A couple of months ago, our music group Gangamritham was felicitated at the Sai Baba Temple , after we sang there. We were honoured with p...Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-4479709306430319012012-07-01T18:19:00.001-07:002012-07-01T18:19:53.769-07:00Tea with the Vintage Baroness: Hooked on 30s Crocheted Handbags<a href="http://lettersfromhomefront.blogspot.com/2010/04/hooked-on-30s-crocheted-handbags.html?spref=bl">Tea with the Vintage Baroness: Hooked on 30s Crocheted Handbags</a>: There is no better way to perfect one's vintage look than vintage accessories. If you love 30s crochetwear like I do, you may already notic...Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-64969936555866991932012-06-30T19:41:00.001-07:002012-06-30T19:41:11.726-07:00Sated Magazine: Welcome to the online home of sated magazine. We'r...<a href="http://www.satedmag.com/2012/04/welcome-to-online-home-of-sated.html?spref=bl">Sated Magazine: Welcome to the online home of sated magazine. We'r...</a>: Welcome to the online home of sated magazine. We're still getting things up and running around these parts, but please stay tuned for upcomi...Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-59121618431206356882012-06-27T11:42:00.002-07:002012-06-27T11:42:59.830-07:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmUB7i-mbq4SAmYdzhex0ZHzAZ2Ixij64c-46nNO0sWRhPkkd-uyHVwDDe445KFK9qPjo0wHhE7fCvQFhmkJntFAx_wKWZ_v-9A_6x-YkvpV62dVhdaGQOPlv5XjSUvtq91LKsMfW_CYE/s1600/tarun.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmUB7i-mbq4SAmYdzhex0ZHzAZ2Ixij64c-46nNO0sWRhPkkd-uyHVwDDe445KFK9qPjo0wHhE7fCvQFhmkJntFAx_wKWZ_v-9A_6x-YkvpV62dVhdaGQOPlv5XjSUvtq91LKsMfW_CYE/s1600/tarun.jpg" /></a></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">भरी तरुणाई में जीवन का अस्त होना </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ध्वनियों के छितरे हुए कतरे नहीं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छोटे और महीन तिनके हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ये बातें <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक-एक कर इकट्ठी होती चली गयी जो </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">दोस्ती के एक हरियाले पेड़ पर </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इन्हीं तिनकों से नन्हा सा घोंसला बनाता है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कहीं से उडते-उडाते </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">दो चिडियों का जोड़ा उस हरियाले पेड़ पर रहने लगता है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और फिर एक दिन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक जालिम झोंका बातचीत के इस<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">घोंसला को तितर बितर कर देता है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और यत्न से इकठ्ठे किये तिनके चारों दिशाओं में बिखरे नज़र आते हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इंटरनेट की आभासी दुनिया इतनी आभासी दुनिया नहीं है जितना की इसे समझा जाता
है. इस आभासी दुनिया के आंगन में भी कई संबंध बनते-बिगडते हैं. कई नन्हें
दोस्त<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>भी बनते है जो अभी जीवन के बड़े-बड़े
जूतों में अपने पाँव डाल कर चलना सीख ही रहे होते हैं. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तहलका के फोटोपत्रकार तरुण सहरावत से परिचय करवाने का माध्यम भी यही इंटरनेट ही
बना. महज डेढ़ साल की यह आभासी दोस्ती अचानक एक गहरे शोक में बदल गयी जब १५.६.१२ को
तरुण के अचानक से चले जाने की खबर मिली. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">फोटो पत्रकारिता का युवा चेहरा तरुण सहरावत अब हमारे बीच नहीं हैं. उसके
अनगिनत जान पहचान वाले, दोस्त, नाते-रिश्तेदार सभी स्तब्ध थे. तरुण की फेसबुक वाल
शोक संदेशो से भरने लगी है जो कुछ दिनों की सरगमी के बाद कहीं गुम हो जायेगी
दुनिया के पिछले दस्तूर के मुताबिक. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">आपकी दिवाली कैसी रही</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वाक्य से तरुण से बातचीत की
शुरुआत हुई और चार जून को मेरी प्रोफाइल पिक्चर पर तरुण की टिप्पणी और एक लिंक जिस
पर तरुण के अबुजमर्ड, (छतीसगढ़) के माओवादी इलाके में खींचे गए थे के चित्रों के बीच
में ही हमारी बातों का सिलसिला सिमट कार रह गया. इसबीच में तरुण से दो-तीन बार फोन
पर बातचीत भी हुई.</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तस्वीरे ही तो थी जो बातचीत के सिलसिले को निरंतर धार देती रही. तरुण की भेजी
हुयी पंजाब, बिहार, दिल्ली की तस्वीरों के अनेकों लिंक और फिर ये बातचीत कि आज में
लखनऊ में हूँ, आज पंजाब में, आज घर में बोर हो रहा हूँ, मम्मी-पापा गोवा गए हैं, तो
आपने अपने दोस्तो के साथ खूब मस्ती की आपकी तस्वीरे देखी मैंने, हाँ- हाँ जन्मदिन
ट्रीट जरूर दूँगा. क्या आज आप फ्री है आदि आदि.</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तस्वीरों में दिलचस्पी के कारण ही वह हमेशां अपने दोस्तों के साथ मेरी तस्वीरों
पर अपना फोटोग्राफर रिमार्क जरूर दिया करता और जब साहित्य अकादमी और रमणिका गुप्ता
द्वारा संपादित </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">युद्धरत
आम आदमी महिला विशेषांक के एक संयुक्त आयोजन के सिलसिले में तरुण सहरावत से बात
करने का अवसर आया तो फोन के उस पार से शर्माती हुई एक तरुण आवाज़ सुनाने को मिली. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक युवा की तरह तरुण भी सपनों और जुनून से लबरेज़ था फोटोपत्रकार था. कई
स्थानों और अनोखी, अनदेखी घटनाओं को अभी उसके कैमरे में कैद होना था.</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">युवा प्रोफ़ेसनलस को हमेशा से खतरे की स्तिथियों में आगे रखा जाता है. युवापन
की शोखी भुनाने के लिए व्यापारी दुनिया हर कदम पर तैयार रहती है. तरुण दुनिया को
अपनी लेंस के जरिये देख-परख रहा था ये सिलसिला ओर गंभीर होता चला जाना था.पर ये
खुशनसीबी हम लोगों को नसीब नहीं होनी थी.</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भारत देश की पत्रकारिता के बारे में प्रसिद्ध पत्रकार पी साईंनाथ ने एक बार कहा
था कि </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मैं अक्सर महसूस करता
हूँ की पत्रकार सिर्फ ऊपरी पांच प्रतिशित को ही कवर कहते हैं इसलिए नीचें के बाकी पाँच
प्रतिशित पर मुझे ध्यान देना चाहिए</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">. पत्रकारिता में अपनी जान को अपनी भरोसे पर लेकर चलना होता
है. युवा पत्रकार अपने जुनून के चलते दूर दराज़ के भीहड इलाकों में चले जाते हैं. वहाँ
स्वास्थ्य और सुरक्षा के कोई इंतजामात उनके साथ नहीं चलते. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डू एंड डोनट्स</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> की कोई हिदायते उनके साथ नहीं
होती. क्या इस तरह की लापरवाही से नाजुक स्थानों में भेजे जाने और वहाँ की परिस्तिथियों
से होने वाली मौत के प्रति उन संस्थानों की जवाबदेही हैं इस देश में, उन्हें कब ये
समझ में आयेगा कि देश के ये होनहार नौजवान इस तरह आकस्मिक काल का ग्रास बनने के
लिए नहीं है. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">किसी भी युवा और होनहार इंसान
के इस दुनिया से चले जाना एक समाजिक दुःख की श्रेणी में आती है और तरुण की अकालमृत्यु
भी इसी क्रम की ताज़ा कड़ी है.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छतीसगढ के जंगलों से लौट
कर </span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मस्तिष्क
मलेरिया</span>,</span><span class="longtext"><span style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टाइफाइड</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीलिया</span></span><span class="longtext"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
से एक साथ लड़ते हुए तरुण थक गया था. शरीर की </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">असंभव </span></span><span class="longtext"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और
जटिल </span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बाधाओं</span>,</span><span class="longtext"><span style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जिगर</span></span><span class="longtext">,</span><span class="longtext"><span style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">फेफड़े</span>,</span><span class="longtext"><span style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गुर्दे</span></span><span class="longtext">,</span><span class="longtext"><span style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मस्तिष्क</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कोमा</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span></span><span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">को पछाड कर तरुण </span></span><span class="longtext"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक बार धीमे कदमों से
जीवन में लौट भी आया </span></span><span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और होश में आते ही सबसे पहले तरुण
ने अपने कैमरे के बारे में पूछा. लेकिन १० जून को तरुण के मस्तिक्ष में </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तीव्रता से</span></span><span class="longtext"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रक्तस्त्राव</span></span><span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> होने
लगा लेकिन अंत में हमने तरुण को १५ जून को खो दिया. </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अपने चले जाने से पहले
तरुण ने उल्लेखनीय काम करते हुए देश की कुछ दुर्लभ तस्वीरों को कैमरे में कैद किया.
माओवदियों के गढ़ </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अबुज्मढ़</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> बिहार <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>की आदिवासी औरते, बच्चों की खालिस मासूमियत और
आदिवासी पुरषों के चेहरे पर पसरे सन्नाटे को सबने देखा. अपनी पारखी नज़र और चुस्त
निर्णय के जरिये तरुण अपने काम में माहिर था. आने वाले कितने ही नवांकुर
फोटोपत्रकारों के लिए तरुण सहरावत प्रेरणा का स्रोत होने का मादा रखता था. </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक कुशल फोटोपत्रकार की
तरह तरुण सहरावत, </span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तकनीक</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> <span class="hps">और</span> <span class="hps">निर्णय करने </span></span><span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की अद्भुद शक्ति के
जरिये</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"> </span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छवियों पर कब्जा</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span><span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">करता रहा. वह यह ठीक से जानता था
कि घटनाएँ किसी का इंतज़ार नहीं किया करती. एक फोटोपत्रकार को हमेशा तत्पर रहना
चाहिए और उसे अपना कैमरे को अपना बगलगीर बनाये रखना चाहिए. उसे अच्छे से मालूम था
कि दिलचस्प और मज़ेदार तस्वीरें फोटोपत्रकार के त्वरित और सतर्क निर्णय का ही
परिणाम होती हैं.</span></span><span class="hps"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span class="hps"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अथाह
दुःख का सबब बनी इस आकस्मिक मृत्यु को सबने लोदी रोड स्तिथ शवदाहगृह में शुक्रवार
३ बजे अंतिम विदाई दी. यहाँ मौजूद सभी लोगों का मन इस तरुण मौत पर हाहाकार कर रहा
था.</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> मेरा तरुण से परिचय फेसबुक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>और महज
दो-तीन फोन वार्ता तक ही सीमित रह गया पर इस बाईस वर्षीय युवक की मासूमियत इसी दायरे
के भीतर रह कर भी मैंने बखूबी पकड़ ली और तरुण की यही मासूमियत उसकी आकस्मिक मौत को
और ज्यादा ग़मगीन बना रही है आज मेरे नजदीक. इस उम्मीद को पुख्ता बनाते हुए कि एक
इंसान के याद किये जाने के लिए जो चीजें काफी होती हैं वे हैं </span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कोमल</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मन और एक मासूम </span><span class="hps"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुस्कान</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<strong><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तरुण सहरावत के कैमरे से
कुछ चित्र </span></strong><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div style="margin-left: 1.0in; mso-list: l2 level2 lfo1; tab-stops: list 1.0in; text-indent: -.25in;">
<span style="font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: "Courier New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><a href="http://www.tehelka.com/story_52.asp?filename=Ne120512Coverstory.aspSlideshow">http://www.tehelka.com/story_52.asp?filename=Ne120512Coverstory.aspSlideshow</a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 1.0in; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
: <a href="http://www.tehelka.com/channels/slider/Ne12051CoverStory.asp" target="_blank">http://www.tehelka.com/channels/slider/Ne12051CoverStory.asp</a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 1.0in; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 1.0in; mso-list: l1 level2 lfo2; tab-stops: list 1.0in; text-indent: -.25in;">
<span style="font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: "Courier New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><a href="http://www.tehelka.com/story_main52.asp?filename=Ne140412WHAT.asp" target="_blank">http://www.tehelka.com/story_main52.asp?filename=Ne140412WHAT.asp</a></div>
<div style="margin-left: 1.0in; mso-list: l0 level2 lfo3; tab-stops: list 1.0in; text-indent: -.25in;">
<span style="font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: "Courier New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><a href="http://www.tehelka.com/channels/slider/hu251011MAYA_PARK.asp" target="_blank">http://www.tehelka.com/channels/slider/hu251011MAYA_PARK.asp</a></div>
<div style="margin-left: 1.0in; mso-list: l0 level2 lfo3; tab-stops: list 1.0in; text-indent: -.25in;">
<span style="font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: "Courier New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><a href="http://www.tehelka.com/channels/slider/hu221011Slum.asp" target="_blank">http://www.tehelka.com/channels/slider/hu221011Slum.asp</a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-40773376227658600042012-06-14T20:55:00.001-07:002012-06-14T21:02:20.971-07:00Babba Bulleh Shah Poetry translated by Kartar singh Duggal<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv0VgNhFapicRlVNuU9EXcs2PpVctjBxEVQ1Og7J-2OOZ44uOiAB-EMUmf1jeYwSnpvCg8vzrio10xnGy988OCRTsio2AXN645gzzLx9EwPzzFHNFi2AoVXLZh5_1waznoeLzsBOd9kbw/s1600/BullehShah.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv0VgNhFapicRlVNuU9EXcs2PpVctjBxEVQ1Og7J-2OOZ44uOiAB-EMUmf1jeYwSnpvCg8vzrio10xnGy988OCRTsio2AXN645gzzLx9EwPzzFHNFi2AoVXLZh5_1waznoeLzsBOd9kbw/s1600/BullehShah.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheklyMBLwmOHghM-L3KxKE923dOdsN5-BhocZwcLTwM1YOYP2lZLoUrAX4HtptwydPJx7yn61sx2JxSNUscniEPxqps_6r21u9S7142ZvC3kImbR5AllR_M0JAHDFM0hhQdniglW7PMlk/s1600/kartaar+singh+duggel.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheklyMBLwmOHghM-L3KxKE923dOdsN5-BhocZwcLTwM1YOYP2lZLoUrAX4HtptwydPJx7yn61sx2JxSNUscniEPxqps_6r21u9S7142ZvC3kImbR5AllR_M0JAHDFM0hhQdniglW7PMlk/s1600/kartaar+singh+duggel.jpg" /></a></div>
<span style="color: black;"><b>Translation: </b></span>मेरी बुक्कल दे विच चोर <br />
<i>by Kartar Singh Duggal</i><br />
<span style="color: black;"><span style="color: white;">-</span><br />
</span><br />
<span style="color: black;">There is a thief in the folds of my arms.<br />
Whom shall I tell?</span><br />
<span style="color: black;">There is a thief in the folds of my arms<br />
He has, of late, escaped on the sky<br />
No wonder there is a stir in the sky<br />
And the world there is a hue and cry.<br />
Whom shall I tell?</span><br />
<span style="color: black;">The Muslims are afraid of fire<br />
And the Hindus dread the grave<br />
Both of them have their fears<br />
And keep on sharpening their staves.<br />
Whom shall I tell?</span><br />
<span style="color: black;">Ramdas here and Fateh Muhammad there<br />
This has kept them emitting spleen<br />
Suddenly their quarrel came to an end<br />
When someone else emerged on the scene.<br />
Whom shall I tell?</span><br />
<span style="color: black;">There was furore in the flushed sky<br />
It reached Lahore, the capital town<br />
It was Shah Inayat who crafted the kite<br />
It’s he who moves it up and down.<br />
Whom shall I tell?</span><br />
<span style="color: black;">He who believes, he alone has known<br />
Everyone else id floundering<br />
All the wrangling came to an end<br />
When Bulleh came to town.<br />
Whom shall I tell?</span></div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-57575677668630531212012-05-30T06:31:00.001-07:002012-05-30T06:31:05.318-07:00Croatia: A Wall of Silence<a href="http://www.homepagedaily.com/Pages/article4976-croatia-a-wall-of-silence.aspx#.T8YhCR_14GY.blogger">Croatia: A Wall of Silence</a>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-65292702493453971032012-05-26T19:58:00.000-07:002012-05-26T19:58:23.130-07:00कहानी अनीता कुशवाहा की<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi07dhY4Udxhuz48cf2wy2y8sSYX_QBooYR2eu7Z9R_vH8eEGcEQFYe26At-RDVbgWA5I8oUS5XQ5G_h0qxxiXrDo433xSZA3FccqItmUNWexJ8EC26E__5-PC7bk6kvQmibmp-eJ9sM0w/s1600/anita.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi07dhY4Udxhuz48cf2wy2y8sSYX_QBooYR2eu7Z9R_vH8eEGcEQFYe26At-RDVbgWA5I8oUS5XQ5G_h0qxxiXrDo433xSZA3FccqItmUNWexJ8EC26E__5-PC7bk6kvQmibmp-eJ9sM0w/s1600/anita.jpg" /></a></div>
युवा माहिलाओं को सशक्तिकरण की सीख लेनी हो तो मुजफ्फ़रपुर के पटियासा जलाल
गाँव की अनीता कुशवाहा से लेने चाहिए. अनीता इस समय मात्र २३ साल की हैं
और वह पूरी तरह आत्मनिर्भर तो हैं ही बल्कि संसार भर की युवतियों के लिए
प्रेरणा की स्त्रोत भी बनी हुई हैं.<br />
लगभग १२ साल पहले अनीता ने मधु मक्खी पालन का कम शुरू किया था. तब घर वालो
का विरोध था की यह काम स्त्रियों के बस का नहीं. लेकिन अनीता नहीं मानी और
अपनी माँ के सहयोग से ४.००० में दो बक्से खरीद लिए आज अनीता के पास २००
बक्से हैं. पहले ही साल अनीता को मुनाफा मिलने लगा जिसका परिणाम यह हुआ की
आज अनीता के गाँव के लगभग हर घर में मधुमक्खी पालन हो रहा है और शहद
कारोबारी कंपनियों के एजेंट गाँव आ रहे हैं.<br />
NCERT ने अनीता के इस प्रयास को स्कूल की पाठ्य पुस्तक में शामिल किया
है.२००६ में UNICEF ने अनीता के काम को रेखांकित किया था तब ही संसार भर की
नजरे अनीता पर टिकी और अनीता रातों रात युवाओं की ख़ास तौर पर ग्रामीण
इलाकों के युवाओं की रोल मॉडल बन गयी. अनीता ने उस वक़्त शादी कच्ची उम्र
में अपनी शादी के इनकार कर दिया था और आगे पढने का फैसला किया. आज अनीता
समाज शास्त्र में एम् ए की पढ़ाई पूरा कर चुकी हैं.<br />
अनीता का उदाहरण साफ़ दिखता है की निचले स्तर स्वयं के प्रयासों से पर अपने
गाँव में ही रह कर न केवल खुद की उन्नति की जा सकती है अपितु संसार भर की
युवतियों के भीतर भी आत्मनिर्भरता की चिगारी को हवा दी जा सकती है.</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-44064507425243806522012-04-09T00:08:00.003-07:002012-04-09T00:08:46.085-07:00In the name of those Empty Days/Vipin Choudhary<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
When even the slower pace of
life, could not be hold,
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwSPPa4FfZ9LOVK8_5hB74bZWqY_Y3gd4QCXDPmGJanAs5Vu_dSh_gKGNExOMHSIrY63RSb7v5aRuvBd9DaCi3MFqhQr2EnwPIJAl7UzY-ZCw5ZD-N2MvelbhwVHf-f50sJ2bTXT-Qsno/s1600/index.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwSPPa4FfZ9LOVK8_5hB74bZWqY_Y3gd4QCXDPmGJanAs5Vu_dSh_gKGNExOMHSIrY63RSb7v5aRuvBd9DaCi3MFqhQr2EnwPIJAl7UzY-ZCw5ZD-N2MvelbhwVHf-f50sJ2bTXT-Qsno/s1600/index.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Just unknown activities,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Hopeless problems himself were to
harass.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
The riders of mind were not
provided with proper nurishment,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Those dull days, wake<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>the strong desire to become an ascetic.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>In Sad days,mind was automatically mapping the
Himalyan.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
In those very days,we stepped out
in unlustful and clean premises,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Without any warm wrapping.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Bereft of father's protection and
mother's love,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Those days were the orphan days
to live our own.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Beyond the softness of<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>love and any confussion,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
A far spreaded, scattered days,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Somewhere far away from the
mildew days.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Away from everyday scrimmage and
Tam ladder dredge,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Clean and , tidy. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Sprawling days like the clothes
hung on ripcord.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Even the nights settling down at
the edges of those days,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Forgot the paths of dreams.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Then only, revealed the common
strategy of world and dreams. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
We were sitting with our back
toward worldliness,in those days,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
And there was a secret agreement
between worldliness and dreams</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
With deaf ear to every knock; the
days of solitude stubborn yogi,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Then we had<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>donated the entity of, all the worries.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Making<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>proper distance; Like table-cloth laid
straight, in wait,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
In those days we drank enough geriatric
rosy-evenings.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Slept with firmly tied corners of
white sheet.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Relentlessly to target on stone
age; </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
We wanted to blow up our pet
dreams, one by one,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
In those very days.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Also, we wanted to see ;How Big
is the sky for those dreams?</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Blood was dripping for years, in
the courtyard of our soul.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
And the resulted anguish of not
realised them was reduced in compunction.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Nevertheless, the dreams have
left their footprints.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
When the turn of choosing
something come up;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
In queuing times,never falling
short in the series, </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
We chose those peerless days.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
So far, we did not have chewed a
piece of them,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
The days with head tied scarfs,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Go by looking at the sight of
squirrel’s agility.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Yet there was not any compunction
on; </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Losing of<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>noon of the day.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
The smell of gas gulped in the
arteries, and we are certain.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
On otherwise days<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>we might be packed into a bundle, with died
of fear.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
But those were unsurpassed days. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
The pleasure to sit close to
those days was delight and frowzy,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
When in any<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>exercise; those days will be recorded,</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
The same days will make NOISE in
our ACCOUNT.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
Translated by the poet herself </div>
</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-69061541881844829162012-03-30T22:23:00.007-07:002012-03-30T22:23:55.883-07:00( हरियाणवी कविता )<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdixPW-58Iojvm_Ij_7_MP2E6xd5AHhEi9Fu10arfkKVxgMNrG9BjxTLU8PdCFlIgzG9krrV-1DuswNosxL_e83LrSWRtHFD-7NXm1Baqi7TOcA_ibhKIBeVpOtL3CWmnDR_GBTIW51fM/s1600/harynvi+girl.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdixPW-58Iojvm_Ij_7_MP2E6xd5AHhEi9Fu10arfkKVxgMNrG9BjxTLU8PdCFlIgzG9krrV-1DuswNosxL_e83LrSWRtHFD-7NXm1Baqi7TOcA_ibhKIBeVpOtL3CWmnDR_GBTIW51fM/s1600/harynvi+girl.jpg" /></a></div>
<div>
<span style="white-space: pre-wrap;">( हरियाणवी कविता ) </span></div>
<div>
न्यू क्युकर</div>
<div>
मीं बरसा और छाती मह हूक सी ना उट्ठी </div>
<div>
</div>
<div>
बारणा गाडण जोग्या</div>
<div>
मोरणी सा कोनी नाच्या</div>
<div>
</div>
<div>
ईब काल भादों मैं सीसम ना हांसी </div>
<div>
ना इंडी हाथां तैं छूट भाजी</div>
<div>
</div>
<div>
जंगले पह खड़ी मैं बासी</div>
<div>
आँख्यां तैं लखान लागी </div>
<div>
<br /></div>
<div>
लुगाइयां का रेवड़ </div>
<div>
घाघरां पाछै लुख ग्या </div>
<div>
</div>
<div>
बखोरे में गुलगुले ना दिखे</div>
<div>
ना टोकणी बाजी</div>
<div>
</div>
<div>
बेरा कोणी या <br />धक्कम-धक्का किस बाबत प होरी सै </div>
<div>
</div>
<div>
</div>
<div>
ऊँटनी का यो</div>
<div>
मोसम कढ जव्गा</div>
<div>
</div>
<div>
नई बहु पींघ ना चढ़ी</div>
<div>
ना छोटी ने सिट्टी बजाई</div>
<div>
</div>
<div>
ना नलाक्याँ पर होई लड़म -लड़ाई</div>
<div>
</div>
<div>
ना ताऊ ने ताई के खाज मचाई</div>
<div>
ना गंठे- प्याज की शामत आई </div>
<div>
</div>
<div>
न्यू क्युकर</div>
<div>
मीं बरसा और फ़ौजी छुटटी प न आया </div>
<div>
</div>
<div>
कढाव्णी में दूध उबलन लाग्या </div>
<div>
चाक्की के पाट करड़े होगे</div>
<div>
</div>
<div>
इस मीं के मौसम नें इस बार खूब रुआया </div>
<div>
खूब रुआया अर जी भर कीं रुआया </div>
<div>
</div>
<div>
बीजणा भी ईब सीली बाल कोनी देनदा दिखय </div>
<div>
</div>
<div>
ऊत का चरखा भी इब ढीठ हो गया</div>
<div>
सूत कातन तह नाटय स <br />
</div>
<br />
सीली बाल सुहावै कोनी <br />
मी का यो मौसम इब जांदा क्यों नी </div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-17073980911796485572012-01-25T08:25:00.000-08:002012-01-25T08:25:03.499-08:00कलात्मकता के विभिन्न आयाम<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="line-height: 1.8;">जब पेरिस</span><span style="line-height: 1.8;"> की</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; line-height: 1.8;"> कलाकार </span><span style="line-height: 1.8;">जुलियना</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">सांताक्रुज</span><span style="line-height: 1.8;">
</span><span style="line-height: 1.8;">हेरेरा</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">ने</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">देखा</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कि</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">पेरिस</span><span style="line-height: 1.8;">
</span><span style="line-height: 1.8;">की</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">सड़कें</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">बहुत</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">टूटी</span><span style="line-height: 1.8;">-</span><span style="line-height: 1.8;">फूटी</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">और</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">और</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">उदास</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">हैं</span><span style="line-height: 1.8;">, </span><span style="line-height: 1.8;">इन्हें</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">ताजा</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">स्पर्श</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">की</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">जरूरत</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">है</span><span style="line-height: 1.8;"></span><div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3vEWhRzzDkcGe70ZIzKfNKdmZ8dvqDimi0sbTAxepKxzg2oMHnIDptQj-4h2TzljulMbJoYKdYFK_B2OUKVzthUTVL2z7QY0xdLNtpjRSEc6ZcLOa5fXDZvTy-Mxac-hllEzr8biC_f0/s1600/tuti%252Csadak2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="236" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3vEWhRzzDkcGe70ZIzKfNKdmZ8dvqDimi0sbTAxepKxzg2oMHnIDptQj-4h2TzljulMbJoYKdYFK_B2OUKVzthUTVL2z7QY0xdLNtpjRSEc6ZcLOa5fXDZvTy-Mxac-hllEzr8biC_f0/s320/tuti%252Csadak2.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibdJIBwRo-P9nB9abldDV1UzxbQQDSrht7yHqNgnH59bcDjP0VuAPE45iQv2ZqmhHnqUoEjk1TuSLMOEhBoo-hemNeZkSV9ksbGNkUaUZwlJ969MusSJwiv2di4_qjaEh3nEpISlj_wkg/s1600/tuti%252Csadak6.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibdJIBwRo-P9nB9abldDV1UzxbQQDSrht7yHqNgnH59bcDjP0VuAPE45iQv2ZqmhHnqUoEjk1TuSLMOEhBoo-hemNeZkSV9ksbGNkUaUZwlJ969MusSJwiv2di4_qjaEh3nEpISlj_wkg/s320/tuti%252Csadak6.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 1.8;">. </span><span style="line-height: 1.8;">इसी</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">अवधारणा</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">को</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">मन</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">में</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">सहेजें</span><span style="line-height: 1.8;">
</span><span style="line-height: 1.8;">उन्होंने</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">फैसला</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">किया</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कि</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">वह</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">शहर</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">की</span><span style="line-height: 1.8;">
</span><span style="line-height: 1.8;">सड़कों</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">के</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">गड्ढों</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">को</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">रंगीन</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कपड़ों</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">की</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">चोटियाँ</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">बना</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कर</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">भरेगी</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">और</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">उसने</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">ऐसा</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">किया</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">भी</span><span style="line-height: 1.8;">. उन्होने </span><span style="line-height: 1.8;">रंगीन</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">चोटियाँ</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">बना</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कर</span><span style="line-height: 1.8;"> सड़कों के </span><span style="line-height: 1.8;">गड्ढों</span><span style="line-height: 1.8;">
</span><span style="line-height: 1.8;">को</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">भर</span><span style="line-height: 1.8;"> कर </span><span style="line-height: 1.8;">आकर्षक</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">बनाया</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">और</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">पेरिस</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">की</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">ग्रे</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">सड़कों</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">से</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">अपनी</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कला</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">से</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">सराबोर</span><span style="line-height: 1.8;"> </span><span style="line-height: 1.8;">कर</span><span style="line-height: 1.8;"> रंगीन कर दिया.</span><span style="line-height: 1.8;"> </span></div>
</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-46314294198336017262011-12-14T20:58:00.000-08:002011-12-14T20:58:37.035-08:00नूर्नबर्ग परीक्षण”<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.youtube.com/embed/KTsTzOhklDk?feature=player_embedded' frameborder='0'></iframe></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">जर्मनी के बावरिया शहर में </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">नूर्नबर्ग नाम का एक स्थान हुआ करता था,
जहाँ १९४५-४६ में </span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">सैन्य</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">ट्रिब्यूनल</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">की एक
श्रृंखला आयोजित की गयी जिसके आयोजक थे </span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">द्वितीय
विश्व युद्ध</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">के</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">विजयी</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">मित्र देश.
इस सैन्य</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">ट्रिब्यूनल
को </span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">नूर्नबर्ग</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">परीक्षण</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"> का नाम दिया गया लेकिन इस परिक्षण के शुरू होने
से पहले ही इस युद्ध के कई मुख्य आर्किटेक्ट लोगो जैसे कि एडॉल्फ हिटलर,</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">हेनरिक
हिमलर</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">और</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">जोसेफ गोएब्बेल्स
ने आत्म हत्या कर ली थी. इसी नूर्नबर्ग</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">परीक्षण</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"> को लेकर रूसी
फिल्मकार रोमन कारमेन ने नाम से एक डोक्युमेनट्री बनाई जिसका नाम था </span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">नूर्नबर्ग</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">परीक्षण</span><span style="color: #333333; font-family: Arial; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="color: #333333; font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"> ५८ मिनट की इस फिल्म १९४७ में रिलीज़ हुई थी.
इस बेहद चर्चित फिल्म का यह पहला भाग.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-19441126038787639722011-10-29T22:50:00.000-07:002011-10-29T22:56:16.842-07:00जवाबी पोस्टकार्ड : लेखक श्रीलाल शुक्ल<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJO11I5sPU46x48Z-KQdoc13cupPAx1kT62XIDkUkWuDQzED-4XCZShyw22nqn3YzNdjAGC655o3jzufBpC9iSAegKDzVJOGORRYtnGDOCTjPiWCh5S4QNqtqvkGZmY1Z_ly7P-9ZsxOw/s1600/pstcard+1.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 394px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJO11I5sPU46x48Z-KQdoc13cupPAx1kT62XIDkUkWuDQzED-4XCZShyw22nqn3YzNdjAGC655o3jzufBpC9iSAegKDzVJOGORRYtnGDOCTjPiWCh5S4QNqtqvkGZmY1Z_ly7P-9ZsxOw/s400/pstcard+1.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5669159939444224738" /></a><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrb41esP7e5vCTSIlNnIKox09gKD-hHHLy87WmyL-2DU3NvZ-biKH4WdmMU6WLJl11dCMJQJJTDMT6dAosJxLjoM1Yx9RgJMOO-JaFxInQve5MQRelC3LSXKnGr6_ejMxQIabFxXr4v3A/s1600/post+card+2.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 291px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrb41esP7e5vCTSIlNnIKox09gKD-hHHLy87WmyL-2DU3NvZ-biKH4WdmMU6WLJl11dCMJQJJTDMT6dAosJxLjoM1Yx9RgJMOO-JaFxInQve5MQRelC3LSXKnGr6_ejMxQIabFxXr4v3A/s400/post+card+2.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5669159779146659762" /></a><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOAIzTwUhFkcukdUsCsr8RBPmCBQXN1j-hNn55A5lffFUNEi9W7t2_YBD6wdvUPLGDZWmrtFNpeJFDsKKoqmq5-5TDvFEadENmA3gl3aAegr5rwCxw2am1oYNDmstIIrm1K9NtCch_0nc/s1600/srilal-shukla.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 135px; height: 175px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOAIzTwUhFkcukdUsCsr8RBPmCBQXN1j-hNn55A5lffFUNEi9W7t2_YBD6wdvUPLGDZWmrtFNpeJFDsKKoqmq5-5TDvFEadENmA3gl3aAegr5rwCxw2am1oYNDmstIIrm1K9NtCch_0nc/s400/srilal-shukla.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5669159233640886098" /><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; ">लेखन का रोग जब नया नया ही लगा था उस समय नामचीन लेखको से पत्र व्यवहार करने का जुनून जहन मे सवार था. अपने लिखे पत्रों के जवाब का लम्बा इंतज़ार रहता . उनके जवाबी पोस्टकार्ड मे लिखी पंक्तियाँ काफी दिनों तक याद रहती. उस दौर मे श्री विष्णु प्रभाकर, निर्मल वर्मा, ज्ञानरंजन, लीलाध्रार जगूड़ी, नीरज, रमेशचंद्र शाह, गिरिराज किशोर, भगवत रावत, स्वदेश दीपक, शेखर जोशी, कन्हईयालाल नंदन, अलोक मेहता, चित्रा मुदगल, चंद्रकांता, हिमांशु जोशी के साथ पत्र व्यवहार चला. जिनमे विष्णु प्रभाकर, स्वदेश दीपक और निर्मल वर्मा जी से बहुत कुछ सीखा और इन तीनों से लम्बा पत्र व्यवहार जब तक यह तीनों लेखक हमारे बीच से चले नहीं गए. इन तीनों माननीय लेखको के ढेरो पोस्टकार्ड मेरे पास सुरक्षित हैं जिन्हे पढ़ कर हर बार नई उर्जा मिलती है. इसी क्रम मे २००५ को श्रीलाल शुक्ल को उनका प्रशिद्ध रागदरबारी पढ़ कर एक पोस्ट कार्ड लिखा था जिस के जवाब मे उनका यह जवाबी पोस्टकार्ड आया.</span></a><div style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; text-align: -webkit-auto; ">इसमे वर्णित चंद पंक्तियों मे ही लेखक की निराशा झलकती है. लेखक अपने लेखन से संतुस्ट नहीं दिखते यह निराशा किन कारणों से है. आज मे इस सोच मे हूँ कि उनके जाने के बाद ही हम क्यों उन्हे महिमामंडित करते हैं उनके जीते जी उन्हे खुशनुमा वातावरण क्यों नहीं देते जिनके वे हक़दार है.</div><div style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; text-align: -webkit-auto; "> समाज एक लेखक को निराशा भरा वातावरण क्यो देता है . जबकी लेखक समाज का ही सटीक चित्रण कर रहा होता है और वो सच्चाई भी वह अपने लेखन मे प्रस्तुत करता है जिसे हम आम तौर पर नज़र अंदाज़ कर गुज़र जाते हैं. </div><div style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; text-align: -webkit-auto; "> एक लेखक के लिये सामाजिक प्रोत्साहन का आभाव इस कदर क्यों है. जबकी श्रीलाल शुक्ल ढेरो रचनाओ के साथ एक कालजयी उपन्यास रागदरबारी दुनिया को दे चुके हैं.</div><div style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; text-align: -webkit-auto; ">यह एक विचारणीय प्रशन है जिसका जवाब हमारे ही पास है.</div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-33461445699786705002011-10-22T21:00:00.000-07:002011-10-22T21:05:51.312-07:00अब मैं राशन की कतारों मे नज़र आता हूँ : जगजीत सिंह आम जनता के ख़ास गायक<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBWDWIXD506Gwb3LBcpck2H-Lh5DAeQZoMhM1rj20-Mj9mVCDZpkx0hhbck3rh6YmXGWdEJpdZf-9dUj-POSjHmzqZIYc9ilmKd5XXED9vo9hkjvZyKMvvtaBIqXIWdjh2dAe9OPzeVw0/s1600/jagjit+singhaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 240px; height: 153px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBWDWIXD506Gwb3LBcpck2H-Lh5DAeQZoMhM1rj20-Mj9mVCDZpkx0hhbck3rh6YmXGWdEJpdZf-9dUj-POSjHmzqZIYc9ilmKd5XXED9vo9hkjvZyKMvvtaBIqXIWdjh2dAe9OPzeVw0/s400/jagjit+singhaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5666533700806801986" /></a><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: 13px; background-color: rgb(255, 255, 255); ">एक दौर में ग़ज़ल नाम था एक दुरूह रचना का, जिसमे उर्दू के कठिन शब्दों का समावेश होता था, एक दूसरे दौर मे जिन गायको की मार्फ़त ग़ज़ल की जुदा पहचान मिली उनमे जगजीत सिंह का नाम सबसे ऊपर है. जगजीत सिंह ने ग़ज़ल को ख़ास क्लास से बाहर निकाल कर आमो ख़ास तक पहुँचाया, तब उन्होने निदा फाजली, दुष्यंत कुमार, बशीर बद्र के लेखन को अपनी बुलंद आवाज़ मे गाया l इन गजलो मे इंसानी जीवन के रोज़मर्रा के सुख दुःख जुडे होते थे. जिस से हम सभी अपने आप को जोड़ कर देखते थे. बानगी के तौर पर जगजीत सिंह द्वारा गयी गयी यह गजले.</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: 13px; background-color: rgb(255, 255, 255); "><div><br /></div><div>अब में राशन की कतारों मे नज़र आता हू</div><div>कभी आंसू कभी खुशी बेची </div><div>आदमी आदमी को क्या देगा </div><div>मुह की बात सुने हर कोई</div><div>ये जो जिन्दगी की किताब है </div><div>परखना मत परेख्नी से कोई अपना नहीं रहता </div><div>जगजीत सिंह अपनी एल्बम मे नए आवाजों को शामिल कर उनका होंसला बढ़ाते थे </div><div>विनोद सह्गेल और सिजा रॉय ऐसे ही दो नाम थे जिनकी बेहद खूबसूरत आवाज़ को जिसने भी सुना वाह वाह कर उठा. सुनने वाले के कानों मे एक ताजगी का अद्भुद रस घुलता चला गया </div><div><u><br /></u></div><div><b><u>जगजीत सिंह ने फिल्मो मे भी खूब गाया उनके द्वारा स्वरबद्ध कुछ फ़िल्मी गजलें </u></b></div><div>तुम इतना जो मुस्कुरा रहे हो </div><div>मेरे दिल में तू ही तू है </div><div>वो कागज़ की कश्ती </div><div>यह तेरा घर यह मेरा घर </div><div>फिर आज मुझे </div><div>रिश्ता यह कैसा है </div><div>हमसफ़र बनके हम </div><div>यह बता दे मुझे ज़िन्दगी </div><div>प्यार मुझ से जो किया तुमने तो क्या पोगी </div><div>तू नहीं तो ज़िन्दगी में और क्या रह जायेगा </div><div>कोई यह कैसे बताये </div><div>यूँ ज़िन्दगी की राह में मजबूर हो गए </div><div>झुकी झुकी सी नज़र </div><div>तुम को देखा तो यह ख्याल आया </div><div> </div><div><b><u>जगजीत सिंह की गजले और अवसाद का गाढ़ा रंग </u></b></div><div> </div><div>जगजीत सिंह के स्वर मे जो अवसाद का रंग घुला हुआ है वह शिव कुमार बटालवी जैसे कवियों के दर्द भरे लेखन मे और गहरा हो जाता है. उनके गाये ये पंजाबी गीत मील का पत्थर बन गए है. जिन्हे पंजाबी भाषा से परिचय नहीं है वे भी इन्हे सुनकर प्रभावित हुए बिना नहीं रहते.</div><div><br /></div><div>माये नी माये मै एक शिकरा यार बनाया नी</div><div>रोग बन के रह गिया है पियर तेरे शहर डा " ,</div><div> "यारियां राब करके मेनू पाएं बिरहन दे पीदे वे ",</div><div> "एह मेरा गीत किसी नि गाना "</div><div> जगजीत सिंह के गाये पंजाबी टप्पे भी खूब प्रसिद्ध हुए हैं </div><div>मसलन </div><div>चूल्हे आग न घडे दे विच पानी चड्याँ दी नहीं निभदी</div><div>कोठे थे आ माहिया </div><div>लारा लापा लाई रखदा </div><div>मिट्टी डा बावा बनाया नी </div><div>जीवन मे रंग भरते यह गीत और ग़ज़ल हमारी दुःख तकलीफे हर लेने का मादा रखते है और जीवन की उदासी को परे कर देते हैं, हम जगजीत सिंह को सुनते और खुश होते कि हमारे पास जगजीत सिंह जैसा विरल गायक है जिस की आवाज हमारे मन मे सीधी उतरती है. देश विदेश मे उनके गजलो के हजारो शो हुए. </div><div><br /></div><div><b><u>जगजीत सिंह का अपना अलहदा मुकाम </u></b></div><div><br /></div><div>१९७० के उस दौर मे जब फ़िल्मी दुनिया के पास एक से बढ़ कर एक नायब गायक थे जिन मे मो रफ़ी, किशोर कुमार, तलत महमूद और हेमंत कुमार का नाम पहली पंक्ती मे था तब अपनी अलग पहचान बनाना आसन नहीं था. साहिर के रोमांटिक गीत और मोहमद रफ़ी की मुलायम आवाज़ का नशा कभी न उतारने वाला नशा था. पर आज़ादी के बाद का ये सुरूर से भरा दौर था जब नई समाज का नए सिरे से गठन हो रहा था. उसके बाद १९८० का दौर मोह्हंग का दौर हो चला था उस आधुनिक समय के लिये जनमानस कई चीजों को परख रहा था. उसी समय राजस्थान के गंगा नगर का एक नौजवान ग़ज़ल का साथ ले कर संगीत के मैदान मे उतरा. वह जानता था की मंजिल मुश्किल है पर नामुमकिन नहीं.और यह उस जुनून का ही परिणाम था कि कुछ समय बाद जगजीत सिंह नाम का एक सितारा गायन के मैदान पर उतरता है और चारों दिशाओं में छा जाता है.</div><div>१९८७ मे मल्टी ट्रैक रेकॉर्डिंग मे गाने वाले जगजीत सिंह और चित्र सिंह पहले गायक बने और उस समय उनकी उस एल्बम का नाम रखा गया ' बियोंड टाइम' </div><div>जगजीत सिंह और चित्र सिंह की इस पहली एल्बम के ये गाने बहुत लोकप्रिय हुए </div><div>झूठी सच्ची आस पर जीना आखिर कब तक </div><div>ये करे और वो करें </div><div>मेरा दिल भी शौक से तोड़ो</div><div>लोग हर मोड़ पे </div><div>अपनी आग को जिन्दा रखना </div><div> फ़िल्मी गीतों से अलग इन गजलो का तापमान इंसानी रूह के उस तापमान से मिलता जुलता था जो रोमांटिक, मायावी, तिलस्मी और सोंदर्य बोध मे लिपटा हुआ नहीं था अपितु इन्सान की रोजमर्रा की थकान, उब, और टूट से जुड़ाव रखता था.</div><div>गरज बरस प्यासी धरती को </div><div>घर से मस्जिद है बहुत दूर </div><div>बदला न अपने आप को </div><div>जगजीत सिंह का गजलो का चुनाव बेहतरीन होता था जो जीवन की शुष्क मिट्टी सा धूसर होता था</div><div>यही नहीं जब जगजीत सिंह ने फिल्मो की तरफ रुख किया तो भी खूब वाह वाही लूटी.फिल्म प्रेमगीत का गीत होठो से छु लो तुम मेरा गीत अमर कर दो तो एक कालजई गीत बन ही गया है.</div><div>फ़िल्मी अभिनेताओ राज किरण और फारुक शेख पर जगजीत सिंह की आवाज़ खूब फबी.इसके अलावा महेश भट्ट निर्मित फिल्म 'अर्थ' के कैफी आज़मी द्वारा लिखे सभी गीत बेहद लोकप्रिय हुए. </div><div>जगजीत सिंह ने हिंदी और पंजाबी फिल्मों के अलावा भी खूब दिल खोल कर खूब गाया, तत्कालीन प्रधानमंत्री अटल बिहारी की लिखी कविताओ पर जगजीत सिंह ने दो अलबम निकले १९९९ में नई दिशा और २००२ में संवेदना जो काफी मशहूर हुई. </div><div>समाज सेवा को जगजीत सिंह ने गायकी के साथ जोड़ा बच्चो के लिये समर्पित संस्था क्राई के लिये अलबम क्राई फॉर नाम से और प्रभु भक्ति की माँ के अद्भुद भजनों से हरे कृष्ण, माँ, हे राम ...हे राम , इछाबल और मन जीती जगजीत (पंजाबी ) में सच तो यह है की बौद्धिक संसार तो महान कलमकारों की लेखनी का जानकार और कायल था ही पर आम जनता की जुबान पर महान रचनाकारों की शायरी को गुनगुनाने का श्रेय काफी हद तक जगजीत सिंह को ही जाता है उन्होने मिर्ज़ा ग़ालिब ,फ़िराक गोरखपुरी , कतील शिफाई, कबीर, अमीर मीने , कफील आजेर, सुदर्शन फाकिर और निदा फाजली और समकालीन शायरों जैसे कि जका सिदिदिकी , नज़र बकरी , फैज़ रतलामी, राजेश रेड्डी और अभिषेक श्रीवास्तव के लेखे को अपनी बुलंद आवाज़ मे गाया. </div><div>हाल के वर्षो मे बनी कुछ फिल्मो जैसे दुश्मन , सरफ़रोश , तुम बिन और तरकीब मे उनकी गजलो का इस्तेमाल किया गया जिसे म्यूजिक पर धिरक्ने वाली युवा पीढी ने भी खूब पसंद किया. </div><div>हाल ही मे (२०११) काफी समय के बाद जगजीत सिंह और चित्रा सिंह की गोदी ने युगल स्वरों मे एक ग़ज़ल संग्रह रिकॉर्ड किया.</div><div>बेमिसाल जोड़ी के रूप मे जगजीत सिंह और चित्र सिंह की आवाज़ अमर रहेगी. जब दोनों युगल स्वरों मे गाते है</div><div>बात निकलेगी तो दूर तलक जायेगी</div><div>आये है समझाने लोग है कितने दीवाने लोग </div><div>उस मोड़ से शुरू करे फिर ये जिन्दगी </div><div>अगर हम कहें और वो मुस्कुरा दे </div><div> मेरे जैसे बन जाओगे </div><div>तो हमेशा चिर परिचित करतल ध्वनि बज उठती है. </div><div>१९८८ मे गुलजार द्वारा निर्देशित मिर्ज़ा ग़ालिब के जीवें पर बना टेलीविज़न सीरियल मे जगजीत सिंह ने अपनी बुलंद आवाज़ दी तो लगा मिर्ज़ा असदुल्लाह खां ग़ालिब फिर से जीवित हो उठे हैं. उनकी शायरी आज भी लाखो लोगों की जुबान पर है जो जगजीत सिंह की आवाज़ पा कर आम जन तक पहुँची. </div><div>आह को चाहेये </div><div>बगीचा ए अफ्ताल है दुनिया मेरे आगे</div><div>दिल ए नादान तुझे हुआ क्या है</div><div>कबसे हूँ क्या बताऊँ</div><div>न था कुछ तो खुदा था </div><div>वो फिराक और वो विसाल कहाँ </div><div>यह न थी हमारी किस्मत </div><div>जुल्मत कदे में मेरे </div><div>उनके देखे से </div><div>हजारों खावईश्य ऐसी </div><div>जगजीत सिंह ने २००७ 'अदा' और २००८ मे 'सजदा' नाम से लता मंगेशकर के साथ गया और आशा भोंसले के साथ गयी ग़ज़ल के साथ उनकी विडियो एल्बम जब सामने तुम आ जाते हो न जाये क्या हो जाता है युवाओ मे काफी पसंद की गयी. बाद में ऑडियो के साथ वीडियो मे भी जगजीत सिंह की गजलो के साथ देश के नामी मोडल्स ने काम किया गुलज़ार के साथ मिर्ज़ा ग़ालिब मे अपनी आवाज़ देने के बाद गुलज़ार की लिखी 'त्रिवेणी' नाम की हिंदी और उर्दू की नई विधा, जिस मे तीन मिसरे होते हैं को भी जगजीत सिंह ने अपनी आवाज़ दी जिसे सोनी म्यूजिक ने 'कोई बात चले' नाम से रिलीज़ किया.</div><div> चिठ्ठी न कोई सन्देश, जाने कौन से देश तुम चले गए</div><div> दिमाग की नस फटने के कारण जगजीत सिंह मुंबई के लीलावती हॉस्पिटल मे भारती हुए तो देश विदेश मे उनकी सलामती के लिये प्रार्थनाये की जाने लगी पर १० अक्टूबर को वे अपने कहने वालो की आंखे नाम कर परम धाम चले गए .</div><div>यदि जगजीत सिंह के पास कुछ और जीवन के हिस्सा होता तो वे ग़ज़ल की दुनिया मे अपना कुछ और रंग भरते और हमारे जीवन के साथ कुछ और सुर जुड़ जाते. गायक अपनी गीतों के जरिये सदा अमर रहता है यह एक शाश्वत सत्य है और इसी सत्य पर हम सबको यकीन है. </div><div><br /></div></span>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-16849005537451840922011-10-10T09:11:00.000-07:002011-10-10T09:14:45.264-07:00जगजीत सिंह; ग़ज़ल गायकी का शाही अंदाज<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTSuXUYQ8dCGVdud-1emzjcqUglnU04lbHmMbWSOh8fBpRGHqjDKfOqySL5y2xgFV8fP2SLs1hoVkw9RNNaagpas87PuhOfJyLKaalrg6Q1UQ1GzGgBzfbfM0-EaEOvaDnEri2mZyqPyI/s1600/download" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 259px; height: 194px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTSuXUYQ8dCGVdud-1emzjcqUglnU04lbHmMbWSOh8fBpRGHqjDKfOqySL5y2xgFV8fP2SLs1hoVkw9RNNaagpas87PuhOfJyLKaalrg6Q1UQ1GzGgBzfbfM0-EaEOvaDnEri2mZyqPyI/s400/download" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5661897378333301106" /></a><br /><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial; font-size: 14px; line-height: 25px; "><div>कैसे भुलाई जा सकती है ऐसी पुरकशिश आवाज़ जिस में अवसाद का गाढ़ा स्वाद, प्रेम का सुरमई रंग और जीवन की खुशनुमा चह चाहट घुली मिली हो. राजस्थान की मिट्टी का यह गायक अपने शहर गंगानगर से लेकर राष्ट्र और अंतररास्ट्रीय स्तर पर अपनी जानदार गायकी के बल पर पहचाना जाता था. </div><div>मेरे कानों से उनके इस बुलंद स्वर का परिचय उस वक़्त से है जब मै सातवी कक्षा मे थी. दूरदर्शन पर एक ग़ज़ल सुनी थी ' न दोस्त है न रकीब है कोई. उसके बाद नया टेप रेकॉर्डर लेने के बाद इन्सेर्च, एन्कोरे, लव इस ब्लेंड, मरासिम, और अर्थ के कालजयी गीतों की तीन कैसेट्स सुन सुन कर ख़तम कर डाली थी. </div><div>और फिर गुलज़ार द्वारा मिर्ज़ा ग़ालिब पर बनाया गया टेली विज़न धारावाहिक में ग़ालिब की नज्मो और गजलो को बेहद खूबसूरत आवाज़ दे कर मैं लगभग चमत्कृत हो गयी थी. जगजीत सिंह ने निदा फाजली को सबसे जयादा गया, दुष्यंत की गजले और ढेर सारे पंजाबी और हिंदी फ़िल्मी और गैर फ़िल्मी गीत. फिल्म अमर प्रेम का यह गीत होटों को छु लो तुम मेरा गीत अमर कर दो तो सभी के होटों पर थिरकने लगा था. </div><div>मेडिकल ट्रांस क्रिप सन के दौरान हमारे सर डॉक्टर भारद्वाज बताया करते कि उनके पी जी आई चंडीगड की पढ़ाई के दौरान शाम के समय जगजीत सिंह औपचारिक महफ़िल जमाते थे और लगभग आधी रात तक शिव कुमार बटालवी की गजले गाया करते थे जिसमे हम डाक्टर लोग डूब जाते थे </div><div>फिर बाद मे कुछ बड़ा होने पर जब मेहँदी हसन की गायकी सुनी तो उनकी आवाज़ के जादू मे कायल हो गयी थी मै पर तब भी जगजीत सिंह की आवाज़ का जादू सर पर सवार रहा जो हमेशा अपना असर जमाये रहेगा. </div><div><br /></div></span>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-67200793900341238832011-04-05T20:33:00.000-07:002011-04-05T20:47:10.936-07:00फैज़ अहमद फैज़ के खत, दानिश इकबाल की आवाज़ और दुख का उजला पक्ष<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRhypEeW7typJ7ECiorh6XuZD9chnHudh4Z9sxxmTtMeYgjl10alTJlb-NPvcn88SttMMVZ-i2tJZfll_D8Rfige6L_hHlzlplnfPLjsDvgZhAVsDkONvpBhXav9p-bKhtS5BnrzQ3gog/s1600/danish+sir.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 180px; height: 202px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRhypEeW7typJ7ECiorh6XuZD9chnHudh4Z9sxxmTtMeYgjl10alTJlb-NPvcn88SttMMVZ-i2tJZfll_D8Rfige6L_hHlzlplnfPLjsDvgZhAVsDkONvpBhXav9p-bKhtS5BnrzQ3gog/s400/danish+sir.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5592311787754679538" /></a><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZAFVE66BMSm1RHrkbvdt21B2fRH2zIfTX0NBvNy_VttY9fxgvVJhY_zJvKwT1Y2ZNMemsdlpKHF4NfzjT4AVexxxieOzSsigO2fSPDOtGK4owqfirOuDYDahyphenhyphenryBJ7fZPBGVjgP8a7G4/s1600/faiz.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 118px; height: 160px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZAFVE66BMSm1RHrkbvdt21B2fRH2zIfTX0NBvNy_VttY9fxgvVJhY_zJvKwT1Y2ZNMemsdlpKHF4NfzjT4AVexxxieOzSsigO2fSPDOtGK4owqfirOuDYDahyphenhyphenryBJ7fZPBGVjgP8a7G4/s400/faiz.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5592311791272419506" /></a><p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">'<b>'</b></span><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नाखुशी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मुखतलिफ</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़ें</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बिलकुल</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मुमकिन</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आदमी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सहता</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुश</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहें</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">"</span></b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पंक्तियाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अहमद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जेल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चारदीवारी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हुऐ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्नी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">१५</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सितम्बर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">१९५७</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिखी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थी।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ख़त</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">माध्यम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुनिया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अनोंखा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उजला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पक्ष</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रखने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वाले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आज</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उंनकी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जन्म</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शताब्दी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">याद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जिसके</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तहत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देश</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उन्हें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> -</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरीके</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उन्हें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">याद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">राजधानी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिल्ली</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">याद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समर्पित</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कार्यक्रम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आयोजित</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किऐ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इसी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कडी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खूबसूरत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कार्यक्रम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बीती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रविवार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इंडिया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हबिटैट</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सेन्टर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुली</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">छत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आयोजित</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गया।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रंगमंच</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रेडियो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिग्गजों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दानिश</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इकबाल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सलीमा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">राजा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगभग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">३०</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">३५</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खतों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पढ़े।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जिस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नाटकीय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दोनों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिखे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आवाज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बेहद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ओ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिमाग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सुकून</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">साथ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कानो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मै</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शहद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घोलने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वाला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगभग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ढाई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घंटें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वहाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मौजुद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लोग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मुग्ध</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उन्हें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सुनते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पूरा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">माहौल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़मय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उठा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इकबाल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बानो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शौकत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खान</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">महान</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गायकों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">द्वारा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनकी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तीन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गज़लें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सुनाया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">१९५०</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दौर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पूरा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उपमहाद्वीप</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">राजनीतिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अशांति</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गुज़र</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">था</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">प्रबुद्ध</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दम्पति</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ज़ीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">क्या</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उधल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पुधल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इसका</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनके</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">द्वारा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिखे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्रों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मिला।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्र</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तिरछी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नज़र</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देखने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">साहस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिखाते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्रों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्नि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गिला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उन्कें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जेल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनहें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बहार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दोनों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जिम्मेदारेयाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">संभालनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किसी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मोड</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इन्सान</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुःख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगभग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विचार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शुन्य</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खास</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घडी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उपजे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुःख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मायने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समझ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुःख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कितनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शायस्तगी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">था</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घबराने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वाले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ढूब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वाले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सतही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़ों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विचार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कहतें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामान्यता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ठीक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उलट</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बेहतर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तौर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रास्ता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कोई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विलक्षण</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बुद्धी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वाला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सकता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इसी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सोच</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रखा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्रों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जवाब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनकी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">प्रबुद्ध</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ब्रिटिश</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पत्नी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अल्यस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जवाब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उतने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गहन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">माकूल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थे।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सभी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ख़त</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निजी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हुऐ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सामाजिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दृष्टी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">महताव्पूर्ण</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नयी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिशा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिखाने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">काम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सरे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">राह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चलते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चलते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">परेशानियाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घेर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वक़्त</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कैसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पाया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सकता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सोचने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विषय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सबका</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देखने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नज़रिया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ज़ब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लाख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चाहते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हुऐ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कुछ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अज़ीज</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़ों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">परछाई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पास</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बहुत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दूर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चली</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़े</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तेज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रफ़्तार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हाथ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">छुट</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उनहें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खोने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दर्द</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सालता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कुछ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अति</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">संवेदनशील</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लोगों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिए</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">टानिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">काम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सच</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुःख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वातावरण</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पैनापन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तभी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समाज</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बडे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तौर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विपत्ति</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सघनता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उभर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दक्षिण</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अफ्रीकन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देशों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">त्रासदी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नाइजीरिया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गृहयुद्ध</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भारत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पाक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विभाजन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सोवियत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रुस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विखंडन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आदि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बडी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">त्रासदी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रूप</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समाज</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उभरी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पैनापन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नोबल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पुरस्कार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विजेता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ब्रिटिश</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेखिका</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">डोरोथी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेंसिंग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मानना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> "</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आँसू</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वास्तव</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मोती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">" </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">असदुल्ला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खान</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ग़ालिब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गए</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> "</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दर्द</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फूल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खिलते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बिखर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जख्म</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कैसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कुछ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रोज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">" </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेकिन</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुःख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> -</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दर्द</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मनोवाज्ञानिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विश्लेषण</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किया</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बेमिसाल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निजता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बहुत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अज़ीज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मगर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उससे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इतना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विस्तार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ताकि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उससे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बाकी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लोग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सबक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सके</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बडी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बात</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भावनाओं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सार</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुशी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उत्साह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अवसाद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अकड़न</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चिंता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चिंता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मस्तिक्ष</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ख़ुशी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">औरउल्लास</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भावनाओं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आसमानी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इंद्रधनुष</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">क्षणभंगुर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जहाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शोधकर्ताओं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मस्तिष्क</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">संरचना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खंगाला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बाद</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निष्कर्ष</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निकला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मस्तिष्क</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सिर्फ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भावनात्मक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">केन्द्र</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नहीं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लंबे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">समय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">माना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बल्कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वहां</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भावनाओं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सरंचना</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शामिल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पुरुषों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">महिलाओं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दिमाग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">- </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">असर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">डालते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">न्यू</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">साउथ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वेल्स</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विश्वविद्यालय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मनोविज्ञान</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">प्रोफेसर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जोसेफ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फोरगस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शोध</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">परिंणाम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निकाला</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नाकारात्मक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मूड</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लोगों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रचनाशीलाता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अधिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बढ़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जाती</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पीडा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सार्वभौमिक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">प्रेरक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तत्व</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पीडा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उलझे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इससे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बाहर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उपाय</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खोजनें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इसके</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उबरने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">गतिविधियाँ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बढा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ठीक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ऐसा</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ही</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दलदल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फसें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होनें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">उस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बाहर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">निकलनें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिये</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हाथ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पाँव</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मारना।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सच</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जब</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हम</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दूर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खडे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होकर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अनुभूति</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">देखने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">परखने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">परिभाषित</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शमता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विकसित</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करेगें</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तभी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुसरों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भागीदारिता</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बढ</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सकेगी।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मामले</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कई</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">संवेदनशील</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">विभूतियों</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">धनी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">थे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तभी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सटीक</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:13.5pt;font-family:Mangal;color:black">विश्लेषण</span><span style="font-size:13.5pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सके।</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बहरहाल</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">फैज़</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपने</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इसी</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खत</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आगे</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लिखते</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">"</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family: Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family: Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family: Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family: Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family: Mangal;color:black">नाखुशी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt; font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt; font-family:Mangal;color:black">दो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt; font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt; font-family:Mangal;color:black">मुखतलिफ</span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अलग</span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size: 10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़ें</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बिलकुल</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मुमकिन</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कि</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आदमी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहता</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुश</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहें।</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ना</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">-</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुशी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खारिज़े</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़ें</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">या</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हादसे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तरह</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बाहर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">वारिद</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होते</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">, </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हमारी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मौजुदा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जुदाई</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">हैं।</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">या</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जैसे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मेरे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भाई</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">मौत</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> ,,, </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेकिन</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नाखुशी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">इस</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दर्द</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पैदा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">होती</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपने</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अंदर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ये</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अपने</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अंदर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">भी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बैठी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पनपती</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहती</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">,,,</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">और</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अगर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आदमी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">एतीहात</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ना</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">करे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पुरी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">शक्सियत</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">काबू</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेती</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">,,,</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दुख</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">दर्द</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">तो</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">कोई</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बचाव</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">नहीं</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> ,,,</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लेकिन</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ना</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खुशी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">घल्बा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">पाया</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">सकता</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">है</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">,,,</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">बशर्त</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">आदमी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">किसी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ऐसी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">चीज़</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">से</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लौ</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">ले</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">की</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जिसकी</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">खातिर</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">जिंदा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">रहना</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">अच्छा</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"> </span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">लगे</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">"</span></b><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Mangal;color:black">।</span></b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-68384252615832969102011-02-24T08:19:00.000-08:002011-02-25T06:59:02.108-08:00वेद नायर और उन्की कलाकृति ( nail crucified head)<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifLTko3CVV-qAMtn9s2gvUy4PHFtytFEBDZjiA97uE4j7CjDZoiuNhe7wwLfSspQHNoW6WuNLnRrG3R78qYrNEhQPgEZQOjrSLvVp6qyR8gO7otjo02a0FB7vKtGN_tiCW-JHPaEAmzIU/s1600/vipin+mam.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 308px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifLTko3CVV-qAMtn9s2gvUy4PHFtytFEBDZjiA97uE4j7CjDZoiuNhe7wwLfSspQHNoW6WuNLnRrG3R78qYrNEhQPgEZQOjrSLvVp6qyR8gO7otjo02a0FB7vKtGN_tiCW-JHPaEAmzIU/s400/vipin+mam.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5577294943155912802" /></a><span style="font-family:Mangal;color:black">कलाकार</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">समाज</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">आलोचक</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">माना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जाता</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">माना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">यह</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जाता</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कि</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कला</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">माध्यम</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">वह</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जो</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">रच</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">वह</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">खूबसूरत</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">मन</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">देर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">तक</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तरोराज़ा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रखने</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">वाला</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">होगा</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जब</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">समाज़</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">नुकीली</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कीले</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">किसी</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कलाकार</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">चुभती</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">उसकीकलाकृति</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कुछ</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">बन</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">सामनें</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">आयेगी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जो</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">वेद</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">नायर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कलाकृति</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">दशाई</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हम</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">सोच</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">सकते</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जब</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">एककलाकार</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">संक्रमण</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">दौर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">गुज़र</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">होता</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तो</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">उसके</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">भीतर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">क्या</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कुछ</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">टूट</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">चुका</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">होता</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="color: black; "><span class="Apple-style-span">.</span></span><br /><p class="MsoNormal"><span style="font-family:Mangal;color:black">वेद</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जी</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">मानना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कि</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">आज</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">दौर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">में</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">शासन</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कानून</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पकड</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">पूरी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तरह</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">ढीली</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हो</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">चुकी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">, </span><span style="font-family:Mangal;color:black">बदमाशो</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">ने</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">सभ्य</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">लोगों</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जीनादूभर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">दिया</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है।</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">शाति</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">काम</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">करने</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">वाले</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">कलाकार</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">समाज</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">उन</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">विसंगतियों</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">लडना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पड</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जिस</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">अब</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तक</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">उनकाकभी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पाला</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">नहीं</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पडा</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">था।</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">उनका</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">दोष</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">केवल</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इतना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कि</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">वे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">तथाकथित</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">लोकतंत्र</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">हिस्से</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जहाँ</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">सरेआम</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">गुडों</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">बोलबाला</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हैजो</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">उन्के</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">शांतिमय</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जीवन</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">बर्बाद</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">करने</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">आमादा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हैं</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">. </span><span style="font-family:Mangal;color:black">अपनी</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">कलाकृति</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">वेद</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">नए</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">साल</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">की</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">शुभकामना</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">सन्देश</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">रूपमे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस्तेमाल</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">करते</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">तो</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इसका</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">गहरा</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">अर्थ</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">होता</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">जिसे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">साफ़</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तौर</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">पर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">समझा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">जा</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">सकता</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia;color:black">.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:Georgia;color:black"><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family:Georgia;color:black"><o:p></o:p></span><span style="font-family:Mangal;color:black">पर्यावरण</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हमेशा</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">से</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">वेद</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">नायर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">की</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">प्रमुख</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">चिंता</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">विषय</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">. </span><span style="font-family: Mangal;color:black">उन्की</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">प्रस्तुत</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">काम</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">मे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">भी</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> (</span><span style="font-family:Mangal;color:black">सामाजिक</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">पर्यावरण</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">) </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">असर</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">देखने</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">मिल</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रहा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">है</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">. </span><span style="font-family: Mangal;color:black">इसे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">देखे</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black">, </span><span style="font-family:Mangal;color:black">समझे</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">और</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">स्वयं</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">को</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">इस</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">दशा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">का</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">सामना</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">करने</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">के</span><span style="font-family:Georgia; mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family: Mangal;color:black">लिये</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family: Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">हमेशा</span><span style="font-family:Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">तैयार</span><span style="font-family: Georgia;mso-bidi-font-family:Georgia;color:black"> </span><span style="font-family:Mangal;color:black">रखे</span><span style="font-family:Georgia; color:black">.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:Georgia;color:black"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-11816501497450161572011-01-10T09:01:00.000-08:002011-01-13T06:56:17.608-08:00मरीना तसेवेतायेवा की कविता<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwSYC4V3qUNSNJjIdkak2mwxBNKXGfKg8iJfF2USBdP08Gmu0_C8muur_8y9myOqtO48GVM6riSTLOTrgKH4neoXPm-8gcqnhCTQMUpA8r20a3gC0rnG3kXtnAD0bx1A1K6qNjK093JTU/s1600/240px-Tsvetaeva.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 240px; height: 353px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwSYC4V3qUNSNJjIdkak2mwxBNKXGfKg8iJfF2USBdP08Gmu0_C8muur_8y9myOqtO48GVM6riSTLOTrgKH4neoXPm-8gcqnhCTQMUpA8r20a3gC0rnG3kXtnAD0bx1A1K6qNjK093JTU/s400/240px-Tsvetaeva.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5561684302038265314" /></a><br />1892 में जन्मी रशियन कवियत्री मरीना तसेवेतायेवा की कविता शुद्धता और शक्ती के प्रतीक मानी गयी है, उनकी कविता रोमांटिक और जुनूनी कविता मानी जाती है।<br />उनकी यह कविता 'मैं लिखती रही' मन की गहराई में उतरती है।<br /><br />मैं लिखती रही<br /><br />मैं लिखती रही स्लेट पर<br />लिखती रही पंखों पर<br />और नदी की रेत पर<br />बर्फ पर, काँच पर।<br /><br />लिखती रही सौ-सौ बरस पुराने डण्ठलों पर<br />सारी दुनिया को बताने के लिए<br />कि तू मुझे प्रिय है, प्रिय है, प्रिय है<br />लिख डाला यह इन्द्रधनुष से पूरे आकाश पर।<br /><br />कितनी इच्छा थी मेरी कि हर कोई<br />सदियों तक खिलता रहे मेरे साथ,<br />फिर मेज़ पर सर टिकाये<br />एक के बाद एक<br />काटती रही<br />सबके सब नाम<br /><br />पर तू जो बँध गया है बिके हुए कलर्क के हाथ<br />क्यों ङंक मारता है मेरे ह्रदय में<br />जिसे मैंने बेचा नहीं वह अँगूठी<br />आज भी रखी है मेज़ परVipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-6027385959902332533.post-42335410368034656262010-12-18T04:50:00.000-08:002010-12-18T05:35:26.535-08:00कीर्ति चौधरी की कविता "प्रेम"<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu5f-bgxr87PozzEfMK_21ahazk4z9iQvQkACWemi9QVsE0RbbaTlu5unjPf1Q-pxqDzoWqddKHy52Bz4oArbgDB7Uhxf3QcjQ0ZyurpzZUZVfDNhp2wljTmICW4_MB8NqaDEBOwhJ6N0/s1600/images+kirti.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 183px; height: 276px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu5f-bgxr87PozzEfMK_21ahazk4z9iQvQkACWemi9QVsE0RbbaTlu5unjPf1Q-pxqDzoWqddKHy52Bz4oArbgDB7Uhxf3QcjQ0ZyurpzZUZVfDNhp2wljTmICW4_MB8NqaDEBOwhJ6N0/s400/images+kirti.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5552014797891126290" /></a><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhix-Iwx3dSAtR3v-wSsEzOnKueeTSrsngLGbqSqJVQQh8L7T-yaDITWac3GYn5hR3Vqq2DaPTMNx6zTWImhYVr94h8PiQ2xTw2yR6wCC6ciQ2pkr2qjDC6d-ky6UovJaWfIMHYDahxVug/s1600/140px-Kirti_chaudhari.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 140px; height: 172px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhix-Iwx3dSAtR3v-wSsEzOnKueeTSrsngLGbqSqJVQQh8L7T-yaDITWac3GYn5hR3Vqq2DaPTMNx6zTWImhYVr94h8PiQ2xTw2yR6wCC6ciQ2pkr2qjDC6d-ky6UovJaWfIMHYDahxVug/s400/140px-Kirti_chaudhari.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5552012951388539570" /><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-decorations-in-effect: none; "></span></a><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhix-Iwx3dSAtR3v-wSsEzOnKueeTSrsngLGbqSqJVQQh8L7T-yaDITWac3GYn5hR3Vqq2DaPTMNx6zTWImhYVr94h8PiQ2xTw2yR6wCC6ciQ2pkr2qjDC6d-ky6UovJaWfIMHYDahxVug/s1600/140px-Kirti_chaudhari.jpg"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; -webkit-text-decorations-in-effect: none; font-size: 14px; line-height: 22px; ">१ जनवरी १९३४ को उत्तर प्रदेश में जन्मी कीर्ति चौधरी को अज्ञेय द्वारा संकलित “तीसरा सप्तक” में सात कवियों में शामिल किया गया था, जिसमें कीर्ति चौधरी एकमात्र कवयित्री थी। उनकी कविताऐं प्रभावित करती हैं, प्रस्तुत है उनकी यह कविता "प्रेम" शीर्षक से।</span></a><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; "><span class="Apple-style-span" style="font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">प्रेम</span></p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">तुमने हाथ पकड़कर कहा</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">तुम्हीं हो मेरे मित्र</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">तुम्हारे बग़ैर अधूरा हूँ मैं</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">क्या वह तुम्हारा प्रेम था ?</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; "><br />मैंने हाथ छुड़ाकर</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">मुँह फेर लिया</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">मेरी आँखों में आँसू थे</p><p style="margin-top: 0.5em; margin-bottom: 0.9em; font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; ">यह भी तो प्रेम था।</p><div style="font-family: Tahoma, Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22px; "><br /></div>Vipin Choudharyhttp://www.blogger.com/profile/05090451479975418329noreply@blogger.com1